Πριν μερικά χρόνια είχα την ευκαιρία να κάνω μια συζήτηση με την δημοσιογράφο, ακτιβίστρια και συγγραφέα του αγαπημένου μου βιβλίου μόδας, Tansy E. Hoskins. Με την Tansy ένιωσα κατευθείαν ότι προερχόμασταν από τον ίδιο κόσμο, αυτόν που καταλαβαίνει την μόδα βαθιά και επειδή ακριβώς την αγαπάει, θέλει να την αλλάξει, να την κάνει καλύτερη. Στο Stitched Up: The Anti-Capitalist Book of Fashion (εδώ η συνέντευξή της στα αγγλικά, γιατί δεν έχω προλάβει ακόμα να την μεταφέρω στα ελληνικά -ή έτσι θα ήθελα να πιστεύετε για μένα) η δημοσιογράφος αναλύει λεπτομερώς τα δεινά της βιομηχανίας της μόδας, χωρίς περιστροφές. Το βιβλίο της εκδόθηκε το 2014 από μια μικρή εκδοτική που εδρεύει στο Archway του Λονδίνου, την Pluto Press και παρότι δεν είχε κανένα ηχηρό όνομα για να «πουλήσει» την επιτυχία του, τα κατάφερε μια χαρά. Εννοείται δεν έγινε best seller, αλλά έγραψε για αυτό η Guardian και μερικοί άλλοι σοβαροί δημοσιογράφοι και συγγραφείς, οι οποίοι δεν φοβήθηκαν να υποστηρίξουν κάτι αρκετά ριζοσπαστικό για εκείνη την εποχή. Μην ξεχνάτε πως πριν μισή δεκαετία, δεν ήταν πολλοί εκείνοι που μιλούσαν για βιωσιμότητα, για την μολυσματική βιομηχανία της μόδας, για fast-fashion και ο όρος ηθική μόδα δεν είχε προστεθεί ακόμα στο λεξιλόγιό μας.
Πέντε χρόνια μετά, μια Greta Thunberg και πολλά δήθεν ριζοσπαστικά βιβλία από την Penguin αργότερα, πέφτει στα χέρια μου ένα ακόμη πιο «ριζοσπαστικό» τεύχος αυτό του Νοεμβρίου της Ελληνικής Vogue. Ξεφυλλίζω ένα δήθεν αφιέρωμα για την ηθική μόδα και το slow fashion, δύο έννοιες αρκετά δημοφιλείς πια. Δυο-τρία features του τεύχους έχουν αφιερωθεί σε βαρετές συζητήσεις με τους συγγραφείς των βιβλίων που απ´ ότι λένε έχουν το know-how για να καταναλώνουμε τη μόδα καλύτερα. Το γαϊτανάκι περιστρέφεται εν έτη 2019 για το πώς πρέπει να καταναλώνουμε και αν τελικά αλλάξει ο τρόπος, θα σωθεί το περιβάλλον; Κανείς δεν λέει αυτό που όλοι σκεφτόμαστε…
Στο ίδιο γαϊτανάκι, ακόμα ένα τεύχος Νοεμβρίου περιοδικού μόδας στηρίζεται και εστιάζει σε θέματα που είναι αρκετά hot, χωρίς να εμβαθαίνει. Μόνο που αυτή τη φορά το κάνει τόσο λάθος, που γελοιοποιείται δημόσια. Ο λόγος φυσικά για το Γερμανικό ELLE που για να πουλήσει, επικαλέστηκε το νόμο του diversity. Έκανε λοιπόν ένα τεύχος αφιερωμένο στην μαύρη ομορφιά και στα «δυναμικά, μαύρα μοντέλα που δουλεύουν στο fashion industry» όπως έγραψε αργότερα σε μια απολογητική ανάρτηση στο Instagram. Τι πήγε λάθος όμως εδώ; Το Γερμανικό ELLE χρησιμοποίησε τον τίτλο «Back to Black» σαν κεντρικό θέμα και χτύπημα στο εξώφυλλο του τεύχους, στο οποίο πρωταγωνιστούσε βέβαια ένα λευκό-δυτικό μοντέλο. Λάθος νούμερο ένα. Παράλληλα, μέσα στις σελίδες η βινιέτα του θέματος έγραφε «Black is Back» δείχνοντας πως ο γερμανικός τίτλος αντιμετωπίζει το θέμα του diversity σαν trend. Η αλήθεια τους, αλλά… Λάθος νούμερο δύο. Το γεγονός εξαγρίωσε το Diet Prada που το γνωστοποίησε από το λογαριασμό του στο Instagram, τους χιλιάδες ακόλουθούς του και ύστερα όλο τον κόσμο της μόδας.
Μια σειρά από μερικά ακόμα ατοπήματα συνέβησαν σε εκείνο το τεύχος, αλλά το σημαντικότερο σε αυτή την ιστορία, κάτι που ίσως πρέπει να αποτελέσει μάθημα για όλα τα Μέσα ειδικά για εκείνα του χώρου της μόδας που καπηλεύονται «hyped» θεματολογίες για κεντρικά θέματα χωρίς πραγματικά να τους ενδιαφέρουν, είναι πως για κάποιους ανθρώπους (ευτυχώς πολλούς πια) θέματα όπως το περιβάλλον, ο φεμινισμός, η βιωσιμότητα, το diversity και πολλά ακόμα είναι πράγματι σημαντικά. Οι φελλοί επιπλέουν, είναι πολλοί και ευτυχώς οι άνθρωποι τώρα βλέπουν. Ας γιατρέψουμε το σύνδρομο του Γερμανικού ELLE που χαρακτηρίζει την πλειονότητα του Τύπου.
Το θέμα του inclusivity και του diversity στο χώρο της μόδας, το έχει πάρα πολύ όμορφα αναλύσει η Hoskins στο βιβλίο της Stitched Up: The Anti-Capitalist Book of Fashion στο κεφάλαιο «Is Fashion Racist?».